Kłopoty z zaopatrzeniem, konieczność racjonowania żywności i innych codziennych materiałów (odzież, mydło, paliwo, alkohol, buty, itp) – to smutna rzeczywistość okresów wojennych, powojennych i kryzysów gospodarczych.  Poniżej przykłady z lat: 1915-17 Lwów, 1940-41 Wilno i Kowno, 1947-85 PRL.