c.k. Naukowa Komisya Egzaminacyjna dla kandydatów na nauczycieli szkół średnich we Lwowie – poniżej skrót z odpisu Świadectwa nr L.262 ex.a.1915/16, epizod z życiorysu dr Władysława Skarbińskiego.

Świadectwo uchwały z dnia 28 lutego 1916 r c.k. Naukowej Komisyi Egzaminacyjnej dla kandydatów na nauczycieli szkół średnich we Lwowie

Dr. Władyław Skarbiński urodzony dn. 09 stycznia 1890 r we Lwowie uczęszczał do c.k. Gimnazjum V i VI we Lwowie w latach 1900-1908 r. Egzamin dojrzałości złożył jednogłośnie w c.k. Gimnazjum VI we Lwowie w dn. 03 czerwca 1908 r. Studia akademickie odbywał przez 10 semestrów w latach 1908-1913 na Wydziale filozoficznym c.k. Uniwersytetu we Lwowie, nadto kontynuował studya w zakresie historii w półroczu drugiem roku 1913 w Uniwersytecie w Berlinie. W czasie studiów akademickich zajmował się przeważnie historią i geografią, brał udział w ćwiczeniach z tych przedmiotów, a nadto z języka łacińskiego, greckiego i archeologii klasycznej, składał z wykładów historyi liczne egzaminy, a nadto także z wykładów geografii, epigrafiki łacińskiej, języka greckiego, pedagogiki i filozofii egzaminy kolokwialne ze stopniem celującym. Słuchał też wykładów higieny. Ze studyów w Berlinie przedłożył świadectwa skutecznego udziału w ćwiczeniach uniwersyteckich z epigrafiki, hieroglyfów papyrologii. Tytuł doktora filozofii otrzymał dnia 22 listopada 1912 r w c.k. Uniwersytecie we Lwowie za pracę „Przedstawienie i pojęcie historyi starożytnej w wiekach średnich”.

Do egzaminu na nauczyciela geografii historii jako przedmiotów głównych w szkołach średnich z językiem wykładowym polskim przypuszczony został przez c.k. komisję egzaminacyjną w dniu 03 grudnia 1915 r.

Komisja egzaminacyjna uznała rozprawę doktorską egzaminowanego za „bardzo dobrą pracę domową” w ramach kwalifikowania kandydata do nauczania historii w szkole średniej, nie zwolniło go to jednak z konieczności przejścia egzaminu pisemnego, a następnie ustnego przed komisją.

Egzamin pisemny na nauczyciela historii i geografii odbył się w dn. 17 i 18 lutego 1916 roku i obejmował napisanie opracowań na następujące tematy:

a/ z historyi powszechnej: „Charakterystyka cesarza Hadriana”

b/ z historyi austriackiej: „Austria i trzeci podział Polski” oraz „Prowincje rzymskie na terytorium dzisiejszej Monarchii austriacko-węgierskiej”

c/ z geografii: „Charakterystyka krajobrazu lodowcowego”.

Kolejnym etapem był egzamin ustny w dniach 21 i 28 lutego 1916 roku. Pytania egzaminacyjne:

a/ geografia:

– przemiana śniegu w lód lodowców

– szerokość geograficzna i jej znaczenie

– morfologia i podział polityczny Australii

– Południowa Afryka i jej stosunki etnograficzne i kolonialne

b/ historya powszechna:

– idea Imperium Romanum w dzisiejszym rozwoju

– istota odrodzenia włoskiego

c/ histrorya austriacka:

– przebieg historyi czeskiej (historiografia, stosunek prawno-polityczny Czech do Niemiec)

– zniesienie poddaństwa i pańszczyzny w Austrii

– stanowisko Austrii wobec powstania polskiego w roku 1830-33 i 1863

d/ z języka łącińskiego: kandydatowi przedłożono do przetłumaczenia na język polski i

wyjaśnienia Liwiusza ks. XLII. Rozdz. 23.

e/ z języka greckiego: kandydatowi przedłożono do przeczytania i przetłumaczenia

Ksenofonta Hellen IV.c.6

f/  z języka polskiego jako wykładowego: odpowiedzi uznano za dobre

g/  z języka niemieckiego: odpowiedzi uznano za dobre

Uchwała Komisji: Pan Dr Skarbiński Władysław jest uzdolniony do nauczania geografii i historii jako przedmiotów głównych w szkołach średnich z językiem wykładowym polskim

Podpisani:

C.k. Radca dworu dr Kruczkiewicz, dyrektor Komisyi egzaminacyjnej z języka łacińskiego i greckiego

A. Petzold – egzaminator z języka niemieckiego

R. Zuber – egzaminator z geografii

Dr Bronisław Dembiński – egzaminator z historii powszechnej

Dr Wilhelm Bruchnalski – egzaminator z języka polskiego

Dr Ludwik Finkel – egzaminator z historii austriackiej